สู่ขวัญม้อน (ตัวไหม)
ศรี ศรี สิทธิเตโชนะโมเป็นเค้า ตั้งแต่เจ้าครองเมืองทวาย มีมาหลายเหลือหลาก บ่อึด อยากไหมพรม พระบรมตกแต่ง ลงมาแห่งเมืองคน บ่ฮู้จนผ้าผ่อน ตั้งแต่ก่อนดึกดำบรรพ์ เล่ากันมา ติดต่อ นางน้อยหน่อพระยาแถน ฝ้ายผูกแขนไหมเส้นค่อง ไหมเส้นส่องและไหมคอ ก่อนสิทอเป็น เส้นได้ ตำนานไล่แต่เดิมดา ไหมเอามาจากม้อน ข้าขอย้อนเล่านิทาน ตามตำนานเว้ากันอยู่ ตั้งแต่ ปู่เมืองทวาย มีคนหลายเหลือหลาก มีหญิงมากกว่าผู้ชาย มีของขายแน่นอั่ง แม่ค้าหลั่งมาขายของ ตามทำนองขายผ้า งามระย้ามัดหมี่ไหมทอ มีไหมคอเส้นแลบ มีไหมแบบขิดลาย เขาวางขายเป็น หมู่ เขาวางอยู่ผืนไหม มาแต่ไสไผบ่ฮู้ ไผบ่รู้ว่าไหมพรม ฟืมตำโคมหลาวสับสอด เป็นไหมขอดแม่ แกงวี แม่แกงตีสาวไหว่ๆ แม่เฒ่าใหญ่ไปเก็บมอน ตาออนซอนเหลียวเบิ่งม้อน
ตั้งแต่ก่อนบ่ทันมี แม่ย่าดีกับปู่เฒ่า สองหน่อเจ้าอยากกินทาน จังสานพานเป็นกะด้ง ลง ไปท่งปลูกมอนสวน สองสีนวลเห็นฝักหลอก พ่อเฒ่าบอกว่าเก็บเอา ไปเฮือนเฮาให้เป็นที่ คืนที่สี่บี้ ออกมา แมงมีขาโตขาวอ่อน บี้ผู้ด่อนหางงอๆ คือโตปอบินพืบพาบ เอามาใส่ผ้าขาบผืนมนๆ บ่ทัน ดนมันไข่ จั่งเอาใส่ในกะเบียน เก็บในเฮือนลูกม้อน เป็นโตอ่อนยังนอนเว็น ไผมาเห็นว่านอนเว็นนับ เป็นมื้อ สามวันฮื้อขี้ออกเสีย โตไหมเฟือนนอนสี่ ออกจากที่ยอคอ โตมันนอเอิ้นว่าม้อน แม่ใหญ่ อ่อน แม่ใหญ่สี กับทั้งแม่ใหญ่ดีเปิดเบิ่งด้ง เก็บเอาใบมอนป่งมาโฮย ลมพัดโชยมือกวัดแก่ง บี๋มอน แบ่งเป็นใบ เอาลงไปปกโตม้อน โตกินก่อนเล็มใบมอน ตาออนซอนออกเลียขี้ ออกจากที่สิบสองวัน มาโฮมกันนอนสี่ เอาผ้าหี่คลุมดี โตอับปรีคือแม่ด้วง บินมาล่วงคือแมลงวัน มาโฮมกันกัดตอด
เข้าไปกอดกับตัวนาง ขี้ไก้ขางหนอนบ่อน ปิดไว้ก่อนยามเกือม้อน ยามันนอนอยู่กระด้ง ใบมอนป่งเก็บเอามา โพนหัวนาใบก่อง โพนฟากฮ่องใบหนา ไปเก็บมาเลี้ยงม้อนน้อย ใบมอนอ่อย สุกงอม โตได๋ผอมเอาออก เป็นฝักหลอกไหมงาม เสียงคนถามว่าดักแด้ ถามแม่แก่กำลังสาว บ่พอ คราวนำน้ำฮ้อน ฝักหลอกย้อนดึงไหม สาวไวๆ ดึงแคกๆ สายไหมแตกออกมาโฮม เบิ่งคนชมไหม ค่อง มือแม่จ่องดึงไล มือดึงไวใส่กระต่า ปากกะว่าไหมคอ สาวจนพอตาเว็นบ่ายๆ เอามาใส่อักไหม บ่ทันใด๋เบิ๊ดฝักหลอก แล้วเทออกลงกระเบียน ยกขึ้นเฮือนเป็นดักแด้ แบ่งกันแนกินนำกัน โตของมัน สุกอ่อน ขาวอ่อนหล่อนคือโตหนอน ตาออนซอนวางใส่ถาด เหลือสะอาดกินมันๆ กินนำกันแสน แซบซ้อย พวกเด็กน้อยเอาใส่มือ พากันถืออยู่ตะหล่าง พากันย่างกินนำทาง
เป็นขุนนางนุ่งผ้าใหม่ เป็นขุนใหญ่ทรงกระเบน ผู้ใด๋เห็นไหมงามเลิศ บุญประเสริฐคือ ไหมคอ ต่ำแล้วยอเป็นผืนผ้า งามล้นค่าแสนเมือง เป็นสีเหลืองคือผ้าเบี่ยง ตัดเป็นเครื่องจีวร ตา ออนซอนตอนพระห่ม บ่ได้จ่มเสียดาย เอาถวายเพื่อผู้ไปเกิดในสวรรค์ เป็นจอมทันเทวราช อยู่ ปราสาทนำอินทร์พรหม เป็นบรมทิพย์อาสน์ อยู่ปราสาทแดนไกล ทานผ้าไหมแก่พระเจ้า เผิ่นจั่ง เว้าได้อรหันต์ มารวมกันอย่าได้ห่าง
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ป่านำม้อน ขวัญเจ้าไปนอนอยู่นำพุ่ม ขวัญเจ้าไปอยู่ อุ่มเฟือยหนาม ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปนอนลี้หนีไฟในฝักหลอก กะให้มามื้อนี้วันนี้ ขวัญเจ้า ไปอยู่ถ้ำทางพุ้นป่าพนอม ขวัญเจ้าไปเซายั้งนำจอมเทวราช ก็ให้มามื้อนี้วันนี้ ว่ามาเยอขวัญเอย เผิ่นบ่เอาเจ้าไปใส เอาใส่ไฟขอเส้นไว้ เผื่อสิได้เส้นไหมคอ เอาไปทอเป็นซิ่นหมี่ เอาใส่สีกางวา เอา ไปหาย้อมครั่ง ให้เจ้านั่งเมืองพรหม ถวายพระบรมศิษย์พระศรีธาตุ งามสะอาดจีวร เอาไปนอนฮอง อาสน์พระเจ้า
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญม้อนนอนสาม โตเจ้างามนอนสี่ พวกน้องพี่เขานุ่งไหมพรม เขา ได้ชมว่างามเลิศ ม้อนประเสริฐกว่าหมู่ทั้งมวล บรบวรทุกอย่าง ให้ได้ดังบาทพระคาถาว่า ชะยะตุ ภะวัง ชะยะมัง คะลัง สะทา โสตถี ภะวันตุ เตฯ สาธุฯ
สู่ขวัญเฮือน
ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อเศรษฐีอันมีนกเอี้ยง จั่งได้เสี่ยงหาขวัญมา ภริยาเมียมิ่ง แก้ม ปิ่งสิ่งหาเอาของ ทั้งแจ่วบองและมีดพร้า ได้เตรียมพร้าขวานคม สิไปชมป่าไม้ โบราณว่าเอาไม้แข็ง มีไม้แดงและไม้แต้ กิ่งก้านแผ่ในไพร แบกขวานไปสิปล้ำถาก หาบ่ยากไม้เสาเฮือน ไปเป็นเดือนยาม ออกใหม่ เอาลำใหญ่ยูงยาง เอามีดถางเบิ่งฮอดเหง้า จั่งบอกเจ้ารุกขา หมู่เทวดาเฝ้าอยู่ เฮ็ดนำปู่ ตามครูสอน ต้นมันงอนคดก่ง เผิ่นให้จ่งอย่าตัดมา บ่งามตาเอาไว้ก่อน หาเอาบ่อนลำสื่อปานเทียน เอาลำเหมือนเสาเมรุราช เอาเสาอาจดั่งโฮงอินทรา จั่งเอามาเป็นเสาเฮือนอยู่ ดีกว่าหมู่ไม้จิกไม้ฮัง จั่งมายังเสาเฮือนและเสาแฮก เจ้าจั่งแบกมาหา คันได้มาเก้ากำเก้าศอก เจ้าจั่งบอกเทพา ขอเผิ่น มาเป็นโฮงนอนแผ่ ขอมาปลูกให้แม่นอนเย็น นอนกลางเว็นได้เงินหมื่น นอนตื่นให้ได้เงินแสน ทั้งได้ แก้วได้แหวนหลายหลาก
เจ้าจั่งเอาขวานถากตัดฮอน ตัดเป็นตอนฮอนหง่า ต้นเผิ่นว่าเป็นโกน ต้นเทิงโพนเผิ่น ห้าม ต้นเป็นง่ามปลายตาย บ่ดีหลายอย่าไปต้อง อย่าไปข้องเอามา ผิดตำราพ่อแม่ พวกเถ้าแก่ โบราณ มาปลูกเฮือนปลูกซานบ่ราบรื่น บ่สดชื่นมีแฮง เป็นเฮือนแข็งเข็ดขนาด อย่ามาพาดเฮือน นอน มันเป็นหนอนเจาะปู่ บ่ได้อยู่สุขสันต์ เอาขวานฟันเป็นเสนียด มันจักเดือดตอมตาม หา ความงามบ่ได้ เป็นคนไฮ้อนาถา อย่าเอามาบ่ถืกโสก หาเลาะโคกตัดเอา ตัดเอาเสาสิบสองต้น อย่าให้ค่นขวางทาง อย่าให้วางกลางไฮ่ ต้นไม้ใหญ่ไฟลน อย่าไปขนไปแก่ ต้นแก่แด่มันตาย อินทร์พรหมหมายเผิ่นบ่ชอบ บ่ประกอบเป็นเฮือนชาน ปลุกไปนานเกิดเสนียด คนบังเบียดโจรา อย่าเอามาเป็นกะทอด อย่ามาจอดเป็นขาง อย่ามาวางเป็นขื่อ
ว่ามาเยอขวัญเอย เขาได้ตัดเจ้าล้ม เจ้าอย่าจ่มโมหัง ให้เจ้าฟังอย่าด่วน ว่ามาเยอขวัญ เอย ขวัญเสาแฮกอย่าได้หนี ขวัญเสาขวัญอย่าได้แล่น ให้เจ้าใสคือแว่นพระอินทรา ให้ขวัญเจ้า แล่นมาอยู่ลีล้ายลีล้าย ขวัญเจ้าย้ายทั้งขางตง ขวัญเจ้าลงทั้งขางขื่อ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเสา นางอย่าหลงทางป่องท้าง ให้เจ้ายาวไวๆ เสียงเรไรแมงง้วง เจ้าอย่าห่วงกลางดง ให้เจ้าลงมาสู่ ให้มาอยู่นำหลาน ทั้งขวัญซานติดต่อ ให้เจ้าก่อกองคำ ให้เจ้านำกองแก้ว มาฮอดแล้วอย่าไปใส
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญไม้จิกให้เจ้ามาอยู่ ขวัญไม้ดู่ให้เจ้ามาเวียน ขวัญไม้ตะเคียนให้ เจ้ามาใหญ่ มาตุ้มไพร่ลูกหลานมีแฮง ขวัญไม้แดงมาเฮียงไม้แต้ มาเป็นแม่กะได มาเป็นคิงไฟให้ นึ่งข้าว ให้มาเฝ้าอยู่ชายคา ยามเจ้ามาเอาเป็นเงินล้าน มาอยู่บ้านนำหลาน มาอยู่ซานวางแอ่ง ห้อยต่องแต่งกระบวยนำ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้หนีไปอยู่ไฮ่ ขวัญเจ้าอย่าไปไล่กวาง ฟาน มาอยู่ซานบ่เหงี่ยง ให้เจ้าเที่ยงคือพระยาแถน ว่ามาเยอขวัญเอย แป้นแอ้มใหม่คือไม้แดง ตงขางแข็งคือไม้แต้ เอามาแต่เมืองสาละวัน ไม้จันทันและหน้าต่าง วิสุกรรมเป็นซ่างป่อนมาหา ไม้สะยัวหลังคาพระอินทราตกแต่ง เผิ่นจัดแจ่งตงขาง เอามาวางพิงพาด ดูสะอาดโฮงหลวง คนทั้ง ปวงมาโฮมแห่ พวกเฒ่าแก่มาออนวอน มาเฮือนนอนเย็นซุ่ม ใต้เมืองหลุ่มงามหลาย ปานเดือน หงายใสส่อง บ่มีป่องฮูฮอย
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเสาแฮกไปหลงอยู่กลางทาง ขวัญเสากลางไปหลงอยู่ป่า ไปอยู่ ท่านอนเซา ขวัญเสาเหนือและเสาใต้ กะให้มาสามื้อนี้วันนี้ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญขื่อขวัญขาง ขวัญแขนนางและกระทอด ให้ออดหลอดออดหลอดมาไวๆ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญจงมาพลัน อย่าช้า ให้เจ้ามาพร้อมหน้าพาขวัญ สิ่งสมควรขุนแต่งไว้บ่ห่อนไฮ้สวัสดี จำเริญศรีเหลือหลาก มีมวลมากสถาพร สุขทั้งนั่งสุขทั้งนอนบ่คลาดแคล้ว ปลุกเฮือนแก้วให้ผาบแพ้ข้าศึกศัตรู ชัยยะตุ ภะวัง ชัยยัมังคะลัง มหามุงคุล จงมีแก่ฝูงข้าทั้งหลายก็ข้าเทอญ
เสกน้ำรดเฮือนหลังสูตรขวัญแล้ว
นะโม เม พุทธะเตชะสา ธัมโม เม ธัมมะ เตชะสา สังโฆ เม สังฆะเตชะสา ระตะนัตตะยะ ธัมมิกา เตชะ ปะสิทธิปะสีเทวา สัพเพ ภัทรานิ ปัสสันตุ มา กิญจิ ปาปะมาคะมา ชะยะสิทธิธะนัง ลาภัง สัพพะทุกขา สัพพะภะยา สัพพะโรคา วินาสันตุ สะทา โสตถี ภะวันตุ
สู่ขวัญน้อยก่อนแต่งงาน
ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อดิถี อะมุตตะโชค โตกใบนี้แม่นโตกไม้จันทร์ ขันอันนี้แม่น ขันมหาราช จากปราสาทอินทรา ป่อนลงมาให้หมู่เจ้า ให้ผู้เฒ่าแต่งพาขวัญ ศรีองค์อวนอ่อนน้อย สองแจ่มจ้อยนั่งเฮียงกัน มีทั้งขันเบ็ญจมาส งามองอาจช่อมาลา ผู้ได้มาพบพ้อ งามกะด้อคนมา เห็น แต่งแต่เว็นฮอดฮุ่งเช้า สองหน่อเง้าพระยาแถน แต่เมืองแมนปั้นป่อน มาอยู่บ่อนเคหา มาอยู่ ชายคาฮ่วมห้อง เฮ็ดถืกต้องตามตำรา
อาคัจฉาหิ ชะยะตุ ภะวัง ชะยะมังคลา ติเรกะเตโช ล้ำเลิศ สุดประเสริฐเหลือหลาย เห็น เดือนหงายเจ้าอย่าได้ด่วน จิตอย่าป่วนไปไกล อย่าไปไสให้อยู่ห้อง อยู่ฮ่วมน้องพัวพัน อยู่ดอมกัน ฮักห่อ เป็นดังลูกพ่อ แม่เดียวกัน เมืองสวรรค์ปั้นป่อน ตั้งแต่ก่อนชาติหนหลัง ตามมายังมนุษย์โลก จั่งเป็นโชคแต่บุพเพ อะตีเต กาเล อะติชานาติ ตั้งแต่กี้เคยฮ่วมกันมา ดวงชาตาจั่งถืกต้อง จั่งได้มา ฮ่วมห้องเตียงนอน ให้เจ้าอยู่เป็นคู่สอนลอน สอนลอนทุกค่ำเช้า ว่ามาเยอขวัญเอย
ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นหิมะวันป่าไม้ใหญ่ ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นไพรหนาพนามาส ขวัญเจ้า ไปเห็นปราสาทหมื่นห้อง ทองเหลื่อมสง่าศรี เห็นนารีแย้มแนมนำเขา กะให้ต่าว ขวัญเจ้าสาวเห็น บ่าวน้อยเชิงชู้ให้ต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวค้าแดนไกลประเทศต่าง ขวัญเจ้าย่าง ข้ามน้ำทะเลกว้างย่านไกล กะให้มาสามื้อนี้วันนี้
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำตอนเหนือหาเที่ยว ไปคนเดียวเลาะเล่นอิดแล้วให้ ต่าวมา ขวัญเจ้าพาสาวเล่นวารีลงอาบ ล้างส่วยแล้วขวัญเจ้าให้ต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญ เจ้าไปทางก้ำหงสา มะละแม่ง ขวัญจอมแพงไปอยู่พุ้นโตเจ้าให้ดุ่งมา เมืองลังกาทางพุ้นกลางนะที ปากอ่าว เห็นสาวงามอย่าสิเว้า เด้อเจ้าอย่าสิหลง เมืองหงสาอยู่หย่อน ๆ นครลุงอยู่ห่าง ๆ เมือง เชียงตุงอยู่ซ้ง ๆ โขงกั้นให้ด่วนมา
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าเคยไปเล่นแดนแกวแม้วกะเหรี่ยง อย่าฟังเสียงถูกเอิ้นให้ เมินหน้าต่าวมา ขวัญเจ้าไปหาแก้วนำแกวทางไซ่ง่อน ให้เจ้ากลับต่าวย่อนมาซ้อนคู่เคียง ว่ามาเยอ ขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเที่ยวเล่นพนมเปญเขมรต่ำ พระตะบองฝ่ายก้ำทางพุ้นบ่อนชม นครทมเขมร พุ้น สาวงามเสียมราฐ ชมปราสาทนครวัดอย่าได้ช้ามาถ่อนอย่าอยู่นาน
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าเลยไปพุ้นภูชุนสัตนาค หลวงพระบางให้ย่างย้ายกลายก้ำให้ หล่ำมา ขวัญหูขวัญตาพร้อมเกษาแขนข้อ ทั้งขวัญคอไหล่ท้องให้มาห้องแห่ง เฮาขวัญเลาคีงตน ตัวด้วยขวัญมวยผมขาแข่ง ขวัญคำแพงลูกแก้วฟังแล้วต่าวมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ เมามัวช้า ให้มาหานางนาถ มาปราสาทใหญ่กว้างสองเฒ่าอยู่คอย
เอถะ ตาตา ปิยะปุตตะกา คันขวัญมาเถิงแล้วเฮือนซานบ้านส่อง ให้เจ้านอนอยู่ห้อง สบายเนื้ออย่าคะนิง ว่ามาเยอขวัญเอย โพยภัยฮ้ายอันตรายอย่ามาเบียด อย่าให้ความเดือดฮ้อน มาใกล้ให้ห่างหนี ขอให้มีสุขล้นอนันตังตื้อติ่ว หิวหอดฮ้ายให้หายเสี่ยงอย่ามี สมบัติล้นอนันตังมูล มาก อย่าได้ทุกข์ยากฮ้ายหลายล้นสิ่งของ ให้เนืองนองคือน้ำ ไหลมาอานันต์เนก ให้เป็นเอกลื่นล้น คนย่องทั่วไตร คึดใด๋ให้เจ้าได้สมดั่งมโนหมาย ทั้งเงินคำมีหลาย โกฏิกือกองล้าน ให้กินทานเหลือ ล้นอานิสงฆ์นำส่ง ตามประสงค์คึดไว้มโนแม้นดั่งพระทัย
ว่ามาเยอขวัญเอย คันนอนตื่นให้เจ้าเห็นเงินเต็มพา คันเจ้าหลับตาให้เจ้าฝันเห็น หน่วยแก้ว ให้เจ้าคลาดแคล้วจากมลทิน มีของกินเหลือหลาก ลูกหลานมากมาโฮม เสียงทม ๆ คีคื่น ให้ล้นลื่นคนทั้งปวง อย่าขัดขวางโชคลาภ มีคนกราบวันทา ให้มีไฮ่แสนวามีนาพันไฮ่ มีทั้งไก่ และหมูหมา มหิสา โคณา คือว่า งัวควายและช้างม้า มีข้อยข้าพอพัน มาโฮมกันชูส่อย มีคนส่อย ญาติกา มีคนมาแหนแห่ ให้เจ้าสุขยามแก่มีกินทาน มีสมภารแก่กล้า ให้มีหน้าคนชม เสียงทม ๆ คนยอย่อง มีพี่น้องเหลือหลายกินทานไปได้บุญมาก มีหลายหลากบุญนำ หลุดเวรกรรมอย่ามาสู่ ให้ได้หมู่เป็นเศรษฐี ให้เจ้ามีแสนสิ่ง
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้ามาโฮมอยู่ อย่าป๋าหมู่ไล่หนี ขวัญเจ้าจงมีสุขอาจ อยู่ปราสาท หลังสูง มีคนจูงในทางเลิศ แสนประเสริฐเหลือหลาย ให้เจ้ามีเฮือนซานหลังใหญ่ ให้มีไพร่พลแสน ดั่งเมืองแมนทิพย์อาสน์ มีอำนาจดั่งพระยาราชสีห์ มีเสียงดีดั่งนกการะเวก ให้เป็นเอกในเมืองคน อย่าได้จนอึดอยาก ทุกสิ่งมากเหลือตา มีเสนาแหนแห่ ให้ลื่นพ่อลื่นแม่เงินคำ ทั้งศีลธรรมล้ำเลิศ แสนประเสริฐสุขสันต์ มานำกันกุศลเก่า ทั้งพงศ์เผ่าวงศ์วาน ทั้งกินทานอย่าได้ขาด ทั้งตักบาตร และจังหัน จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง มังสังเนื้อสังขารอย่าเหี่ยว คนเหลียว เห็นให้ผ่องแผ้ว เห็นแล้วส่องนำ ทั้งกรรมนั้นโทษา มีโทษความโกรธนั้นหายสิ้นปิ่นหนี อย่าได้มีมา ต้องสนองนำกรรมไล่ เฮ็ดอันใด๋ค้าอันใด๋กะให้ได้ สมแม้นปรารถนา สัพพะพุทธานุภาเวนะ สัพพะ ธัมมานุภาเวนะ สัพพะสังฆานุภาเวนะ ขอจงเป็นสุข เป็นสุข ทุกทิพาราตรี เทอญฯ สาธุ
สู่ขวัญเด็กน้อย
เป็นการรับขวัญเด็กเกิดใหม่ เพื่อให้เป็นคนดี มีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์แข็งแรง มี คนนับหน้าถือตาเมื่อเติบใหญ่ ได้เป็นเจ้าคนนายคน มั่งมีเป็นมหาเศรษฐี มีบริวารคับคั่ง ดังคำ สู่ขวัญว่า
ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อดิถีกุมารมาเกิด แสนประเสริฐมาคูณเฮือน นับสิบเดือนทศ มาส เจ้าหาญอาจอยู่ในครรภ์ ดั่งดวงจันทร์มาเกิด ลูกประเสริฐมาดอมเพลา เบิ่งเลาคิงอยู่ส้อยล้อย ส้อยล้อย เจ้าอ่อนน้อยมาแต่แถน มาแต่แมนเมืองฟ้า พระหน่อหล้าจอมไตร ภูวนัยตกแต่ง มาแต่ แห่งดุสิต จุติมาถือดาวฤกษ์ ลูกมาถึกยามราชา จุติมามนุษย์โลก นับเป้นโชคของบิดาและมารดา มาห่วมชายคาปู่ย่า มาเป็นค่าไพฑูรย์ มาอยู่คุณค่าเลิศ เจ้ามาเกิดคนออนซอน เจ้างามงอนองอาจ ดูประหลาดดั่งทองคำ ผมดำดีผุดผ่อง คิ้วกะก่องคันธนู ไผมาดูว่างามเลิศ ว่าเจ้าเกิดจากดาวใส มาแต่ไกลวิมานเมฆ เจ้าเป็นเอกในโลกา
ดั่งสีดาพระรามลักษณ์ บุญเจ้าชักนำพา จั่งลงมาเอากำเนิด จั่งมาเกิดในเมืองคน สัปทน กันกั้ง ให้เจ้านั่งเป็นพระยา ให้เจ้าเป็นราชาครองราช ให้เจ้าได้ปราสาทสามหลัง อยู่ในวังเจ็ดชั้น มี ผู้ปั้นแต่งนำมา คนไหลมาโฮมห่อ เป็นต้นหน่อพระบรม มีคนชมพอหมื่น ให้ล้นหลื่นคนทั้งหลาย ทั้ง หญิงชายนบนอบ อันประกอบศฤงคาร บริวารพอโกฏิ อย่ามีโทษมาพาล บริวารขวาซ้าย ยามเจ้า ย้ายไปมา มีรถราฮองนั่ง มีคนหลั่งไหลโฮม มีคนชมแหนแห่ ให้พอแม่ยินดี มีฤทธีดังพระอุปราช ฤทธีอาจดั่งนารายณ์ ไปทางใด๋คนอ่อนน้อม ให้มีพร้อมดั่งพระอิศวร บรบวรคับคั่ง ให้ได้นั่งวิมาน ทอง มีแนวฮองเป็นแท่น ปัญญาแหล่นดั่งศรีธนญชัย ปัญญาไวดั่งเสียวสวาสดิ์ ให้ฉลาดดั่ง เวสสันดร พระภูธรคนมากราบ ให้เขาฮาบปานหน้ากลองชัย เวลาไปเสด็จด่วน ให้เจ้าหม่วนใน พระทัย
คึดอันใด๋ให้เจ้าได้สมดั่งใจหมาย มีทรัพย์สินเหลือหลายล้นหลาก อย่าให้อึดให้อยาก เงินทอง ไหลเนืองนองแน่นอั่ง คำไหลหลั่งดุจนะที มีนารีมานั่งเฝ้า ยามเจ้าเว้าคนเกรงขาม มีกาย งามดั่งเทพเจ้า มีคนเฝ้าล้อมแห่แหนหาม มีคนตามพอโกฏิ์ อย่ามีโทษอัญหาญ อย่ามีพาลอันกล้า มีข้อยข้าพอกือ มีคนถือของส่ง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ไปเนาค้างสวรรค์ทองปราสาท ขวัญเจ้าอย่าได้ประมาทเล่นนำเค้าเก่าหลัง
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ไปอยู่ยั้งนำแม่เก่าเจ้าเด้อ ขวัญอย่าได้ไปนอนเผลอนำ พ่อเก่า ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้ามาฮีฮัก-ฮีฮัก จ่งมาพักกินนมหวาน แม่เจ้าเอาท้องมานตั้งเก้า แม่เจ้าเฝ้าเกือบพอปี แม่เจ้ามีน้ำนมให้ดื่ม แม่เจ้าตื่มแพรลาย แม่เจ้ายายผ้าอ้อม แม่เจ้าป้อมแพร ไหม แม่เจ้าหาอู่ให้เจ้าอยู่นอนเว็น ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปวังน้ำกินรีลงอาบ ขวัญเจ้าไปเที่ยว เล่นเห็นกล้วยหน่วยใส ขวัญเจ้าไปทางพุ้นหิมะวันป่าใหญ่ มีผลาหมากไม้สุกพร้อมสู่แนว แงวหวาน จ้อยบักไฟมี้หม่วง ให้เจ้าละอย่าหว่งเล่น มาถ่อนแม่สินอน
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ด่วนไปไกล ขวัยเจ้าอย่าได้ไปบ่ต่าว มากินกล้วยหน่วย ยาว มากินปิ้งปลาขาวแม่สิป้อน แดดสิฮ้อนมาอยู่เฮือนเฮา ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่อู่สายไหม อย่า ไปไกลแม่สิกล่อม มากินอ่อมปลามัน มากินจันน้ำแอ่ง แม่ตกแต่งเต็มพา แม่หามาไว้ลอมหล่อ-ลอม หล่อ มาอยู่กับพ่อเจ้าเด้อ อย่าไปเผลอมัวแหล่น ซูนไม้แก่นขาเจ้าสิแพลง ซูนไม้แข็งขาเจ้าสิโค่น
ว่ามาเยอขวัญเอย พ่อเจ้าบ่นนำหา พ่อไปนาสิเอาปลามาป้อน แดดฮ้อน ๆ พ่อสิพาเซา ว่ามาเยอขวัญเอย พ่อแห่งจ่มนำหลาย ผ้าแพรลายผืนใหม่ ผ้าห่มใหญ่พ่อเอามาห่มกาย ยามหนาว มาพ่อกอด ฮ้องจอก ๆ นกแจนแวน เอาสองแขนโอบกอด ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำ แดนไกลประเทศต่าง ขวัญเจ้าย่างอ่อมอ๋อ อย่างอ่อมอ้อยขวัญน้อยให้ต่าวมา
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าไปหลงดงใหญ่ เห็นนกไส่สับโกน อย่าไปโตนตามตาด ย่านเจ้าพลาดขาแขน อย่าไปแหงนจอบส่อง อย่าไปก่องสาขา ไม้ดีดตาเจ็บปวด ใหญ่พอบวช พ่อสิให้บวช ให้ท่องสวดคำภีร์ เฮียนบาลีค่ำเช้า ครองพระเจ้าศีลทาน อย่าอยู่นานให้เจ้าต่าว ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปทางก้ำ สาวัตถีเมืองใหญ่ ขวัญเจ้าไปอยู่ก้ำในถ้ำเถื่อนดง ขวัญเจ้า หลงไปพุ้นภูซูนไซ่ง่อน ขวัญเจ้าไปอยู่ซ้อนชาวแม้วกะเหรี่ยงดอย ขวัญเจ้าไปคอยถ่าสาวกุลาพาย หย่าม ขวัญเจ้าไปย่านน้ำทะเลกว้างอ่าวไทย เจ้าอย่าได้หลงอยู่ทะเลวน
ว่ามาเยอขวัญเอย มาอยู่ห่มเฮือนเฮา มาอยู่เพลาพ่อแม่ พวกเฒ่าแก่ปู่ย่าตายาย คนมา หลายเหลือหลาก มีของมากกุมาร มีของหวานตกแต่ง ของทุกแห่งเอามา มีผลาหมากไม้ เอามาใส่ พาพาน เป็นของหวานหมากม่วง เจ้าอย่าห่วงของเข้า ให้มากินของเฮาแม่ตกแต่ง แก้มแป่งแส่ง อย่าได้กลัว พ่อบ่ตั๋วคอยถ่า ทั้งแม่ป้าและพ่อลุง ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้หลงทางไกล ขวัญเจ้าอย่าได้ไปทางอื่น ขวัญเจ้าอย่าได้ตื่นเสียงโฮ เสียงคนโสคึดฮอดเจ้า นั่งเค้าเม้าปู่เฮามา พอปานตาฮักห่อ ลูกของพ่อให้ฟ้าวมา
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งให้เจ้าอย่างลีลา-ลีลา ขวัญขาให้เจ้าอย่างลีล้าย-ลีล้าย ให้ เจ้าย้ายเข้ามากินนม ให้แม่พ่อนอนชมหอมแก้มฟอด-ฟอด ให้พ่อแม่ได้กอดเย็นเช้าเอาขวัญ ว่า มาเยอขวัญเอย มาอาบน้ำโอ่งหิน มากินน้ำแอ่งใหญ่ แป้งแม่ใส่ทาโต งามพาโลผิวอ่อน ๆ เอานอน บ่อนแพรลาย เอานอนหงายโกนสอด ๆ พ่อแม่กอดไล่แมงวัน กะแจะจันทน์ตกแต่ง แก้มแป่งแส่ง แพงปานตา ยุงบินมาบ่ได้พ่อสิไล่ให้มันหนี ว่ามาเยอขวัญเอย มาฮอดแล้วให้เจ้าอยู่สวัสดี จงสุขี ตราบต่อเท่าอายุเจ้าได้ฮ้อยพระวัสสา ก็ข้าฯ เทอญ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ
ผูกแขน ศรี ศรี ฝ้ายเส้นนี้แม่นฝ้ายหมอเฒ่า องค์พระพุทธเจ้าป่อนประทานมา มี ฤทธาปราบแพ้ซวงพ่อแม่กะให้หนี ฝูงพลายผีกะให้พ่าย กูสิไล่ให้สูหนี อย่าได้มาราวีหลานน้อย กูจักปราบให้สูหนีไปจ้อยด้วยพระคาถาว่า สัพพะพุทธานุภาเวนะ สัพพะธัมมานุภาเวนะ สัพพะ สังฆานุภาเวนะ สัพพะทุกขา สัพพะภะยา สัพพะโรคา วินาสสันตุ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง สาธุ
สู่ขวัญเด็กน้อยชายและหญิง
ศรี ศรี มื้อนี้แม่นมื้อดี มื้อเศรษฐีมาสู่ เข้ามาอยู่ในเคหา เผิ่นป่อนมาให้เกิด ผู้ประเสริฐ มาอยู่นำ พระจอมธรรมแก้วแก่น ใสป่านแว่นกุมาร สามสิบสองประการครบถ้วน งามทุกส่วนกายา เทวดาเผิ่นบอก เผิ่นให้ออกจากครรภ์ คือดั่งพระจอมธรรม์เสด็จด่วน งามทุกส่วนลัคนา มาจาก เทวดาสวรรค์ฟ้า ลูกหน่อหล้ามาอยู่นำ สุดงามขำแก้วกิ่ง มาเป็นมิ่งขวัญตา เจ้าลงมาแถนหล่อ เจ้าคือหน่ออินทรา เจ้าจั่งมาฮ่วมห้อง มาสู่ท้องมารดา อุปมาจั่งยุพราช ฤทธีอาจเหลือหลาย สม เป็นชาย-สตรีเพศ งามวิเศษดั่งพระราม หูตางามคิ้วคาดโก่ง เอวองค์ส่งวิสุกรรม คนแนมนำบ่ได้ ขาด งามองอาจดั่งพระพรหม คีงขาวกลมพอปานเสี่ยน สมองเลี่ยนไหลไว คืออันใด๋เจ้ากะป่อง เจ้ากะค่องคือโกษาปาน คือสั่งหนุมานโตอาจ มีอำนาจดั่งพระนารายณ์ บริวารมีหลายดั่งทวยเทพ บนฟ้า งามใบหน้าดั่งพระอุมา งามสองตานางงามกะบ่ท่อ ลูกของพ่อกับแม่คูณเฮือน ใสปานเดือน บ่มีเมฆ ให้เป็นเอกในเมืองคน อย่าเป็นคนจนอนาถ อย่าได้ขาดเงินทอง ให้เนืองนองอออั่ง
ให้ได้นั่งเป็นพระยา ให้ได้มามีอำนาจ ได้ปราสาทสามหลังอยู่ในวังเฮืองฮุ่ง ให้พ้นพุ่งเกิน คน อย่ามีจนจักหยาด มีอำนาจครองเมือง จงมีเสียงเว้าม่วน ให้คนด่วนมาฟัง คึดอีหยังให้สมมาตร ให้เจ้าได้สมปรารถนา เป็นชาวไฮ่ชาวนาให้หมานข้าว เฮ็ดใส่เล้าเต็มเยีย บ่มีเสียอออั่ง ให้ได้นั่งเป็น เศรษฐีให้เจ้ามีเงินล้าน ให้มีบ้านปานวัง อยากได้หยังกะให้ได้ มีบ่าวไพร่พอแสน ให้มีสร้อยมีแหวน และม้าว ก้าวไปเหนือให้เจ้าใหญ่ ก้าวไปใต้ให้เจ้าดี ให้ได้มีคนบอก ก้าวขาไปตะวันออกให้เจ้าพ้อ ไหเงินไหคำ ก้าวไปตะวันตกให้มีคนนำแหนแห่ ให้มีแต่บริวาร มีสมภารเหลือหลาก อย่าอึดอยาก แนวใด๋ ตนโตใสหายพยาธิ์ ขาวสะอาดดั่งนางวิสาขา มีปัญญาดั่งศรีปราชญ์ ให้ฉลาดดั่งเจ้าศรี- ธนญชัย ให้เจ้าไวปานม้ามณีกาบ มีคนกราบพอแสน มีคนแหนคนแห่ ให้ลื่นพ่อลื่นแม่สมภาร เป็น อาจารย์นักปราชญ์ เป็นอำมาตย์อยู่ในวัง บ่อึดหยังจักอย่าง ใต้ตะหล่างเฮือนซาน มีข้าวสารเต็มไถ่ ม่บ่าวไพร่ทาษาและทาษี มีของดีเหลือหลาก ทั้งเมี่ยงหมากและอาหาร มีอาคารพร้อมเตียงตั่ง มี บ่อนนั่งเป็นไพฑูรย์ มีคนหนุนส่อซ้อง มีพี่น้องหลั่งมาโฮม
ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปอยู่ค้างทางไกลกะให้ต่าว ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไป เที่ยวเล่นวังเวินเต๋อเติ่น ขวัญเจ้าเพลินแล่นเล่นวังนี้ให้ด่วนมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญแข่งมาอยู่ แข่งลีลา ขวัญขามาอยู่ขาลีล้าย อย่าได้ย้ายหนีไป ให้เจ้ามาสามื้อนี้วันนี้ ว่ามาเยอขวัญเอย แม่เจ้า ไปไฮ่สิเอาไข่มาหา คันพ่อเจ้าไปนาสิเอาปลามาป้อน ว่ามาเยอขวัญเอย ว่าให้มาสามื้อนี้วันนี้ แม่เจ้าผูกอู่สายไหม มาไวๆ อย่าช้า แม่ผูกถ้าให้เจ้ามานอนสา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเมา เล่นในดงหงส์ห่าน ให้เจ้ากลับต่าวบ้านมาถ่อนแม่มา พ่ออยู่ถ้ากล้วยบ่มสุกเหลือง แม่เอาเฟืองไฟ หวานเหว่อนาวทั้งพร้าว ให้เจ้าไววาฟ้าวมากินนำแม่ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปเมาเล่นนำ กาเล็นกระฮอกป่า ขวัญเจ้าไปท่าน้ำชมเล่นหมู่ปลา กะให้มาสามื้อนี้วันนี้ ขวัญเจ้าไปเมาเล่นฮิม ทะเลน้ำเป็นป่อง ทะเลฟองฝ่าคลื่นอย่ายืนจ้องให้ต่าวมา ขวัญหูให้เจ้ากลับคืนมา ขวัญตาให้เจ้า ต่าว อย่าอยู่อ่าวทะเลวน
ว่ามาเยอขวัญเอย แม่เจ้าได้บักทัน พ่อเจ้าได้บักจันท์หอมหื่นเฮ้า แม่เจ้าได้ปั้นข้าวบ่าย ปลาขาว ว่ามาเยอขวัญเอย แม่เจ้าต่ำแพรลาย พ่อเจ้าพายเงินล้านคอยอยู่บ้านบ่หนีป๋า ว่ามาเยอ ขวัญเอย มาอยู่เฮือนหลังใหญ่มุงสังกะสี เฮือนมุงดีคาดฟ้า พวกแม่ป้าและพ่อลุง พากันมามุงส่อง ตาส่องป่องแนมทาง ถ้าอี่นางบักหล่า เจ้าอย่าช้ามาไวๆ มากินไข่นกทา มากินขาไก่โอก อยู่เต็มโตก ของหวาน เต็มพาพานหมากไม้ เอามาใส่เฟืองไฟ อยากอันใด๋ฮอดหมากเขียบ สวรรค์เปรียบบ่มี ปาน ว่ามาเยอขวัญเอย ม้าสีลานพ่อสิซื้อให้ขี่ ออกจากที่ไปมา ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าอย่าได้ อยู่ดอมกา ขวัญเจ้าอย่าได้อยู่นาท่ง ขวัญเจ้าอย่าได้ส่งไปไกล มาไวๆ แม่คึดฮอด พ่ออยากกอด นอนซม มากินนมนำแม่ เจ้าอย่าแว่ไปไกล มาไวๆ ลูกแม่ ยามแดดแก่ตาเว็นแดง มาพักแฮงนำแม่ ว่ามาเยอขวัญเอย มากินอ่อมอู๋ปลาแม่สิป้อน แดดแห่งฮ้อนอย่าไปใส มาไวๆ แม่สิอุ้ม แม่สิตุ้มเอา ขวัญ ว่ามาเยอขวัญเอย ให้เจ้ามาสามื้อนี้วันนี้ เอหิ ตาตะ สะกะ เคหัง อาคัจฉาหิ สาธุ
คำผูกแขนเด็กน้อย แบบที่ 1
เอหิ ตาตะ อาคัจฉาหิ ว่ามาเยอขวัญเอย ขวัญเจ้าไปในไพรหนาให้เจ้าต่าว ขวัญเจ้าถึก จ่องน้าวมนต์ข่อยสิส่อยปลด ปลดออกแล้วให้เจ้ามานำทางคนถ่อง มานำป่องคนเทียว ให้เจ้ามา มื้อนี้วันนี้ ใหญ่เพียงตอเจ้าอย่าได้หัก ใหญ่เพียงหลักเจ้าอย่าได้โค่น เจ้าอย่าหม่นเหมือนตอง เจ้า อย่าหมองเหมือนเถ้า เจ้าอย่าเศร้าเสียศรี ให้มีอายุมั่นยืน อายุวัณโณ สุขัง พะลัง สาธุฯ
คำผูกแขนเด็กน้อย แบบที่ 2
โอมพระเวสสันดรเจ้า ให้ชาลีลำบากทั้งกัณหาพร่ำพร้อมหิวให้อยากนม พระหากทาน ทอดให้พราหมณ์ถ่อยชุยชะกา มันกะพาสองแพงเที่ยวดงในด้าว มันกะบายเอาแส้ตีหลังสองอ่อน ทั้งลากน้อยดึงทื้นแก่ไป ทุกข์ยากไห้หิวหอดในมะโน ยามพราหมณ์นอนกะผูกแขนโยงไว้ ทรมาน ให้บุตตาสองอ่อน จนว่าเทพท่อนไท้ในด้าวส่อยชู บุญซุกยู้ไปสู่ประเชไชย องค์พระยาบุรมไถ่เอา สองน้อย สอยวอยหน้าสององค์หมดลำบาก บ่ได้อึดอยากไฮ้คือแท้แต่หลัง ขอให้ศรีแจ่มเจ้าน้อย อ่อนจอมขวัญ เจ้าจงมีความสุขดั่งเดียวโดยด้าม หวิดกรรมแล้วหวิดเวรทุกอย่าง หวิดเคราะห์ แล้วเมือหน้าอยู่เกษม อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง
ขอขอบคุณบทความ www.baanmaha.com
ขอขอบคุณบทความ www.baanmaha.com
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น